CÁCH LÀM NƯỚC RỬA CHÉN TỪ QUẢ BỒ HÒN TRONG 5 BƯỚC

Nước rửa chén là một sản phẩm không thể thiếu trong mỗi căn bếp. Những năm gần đây, khi vấn đề bảo vệ môi trường và sức khỏe ngày càng trở nên cấp thiết, nhiều gia đình, nhà hàng đã chuyển sang sử dụng các sản phẩm tự nhiên thay vì các sản phẩm hóa chất thông thường.

Một phương pháp không chỉ an toàn, hiệu quả mà còn giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường hiện nay là quả bồ hòn – loại trái cây có tính năng làm sạch tuyệt vời và không gây hại cho da tay.

Trong bài viết này, Ecocare sẽ cùng bạn khám phá cách làm nước rửa chén từ quả bồ hòn chỉ với 5 bước đơn giản, giúp bạn có thể tự làm nước rửa chén an toàn, hiệu quả ngay tại nhà.

I. Quả bồ hòn là gì?

1. Nguồn gốc xuất xứ của quả bồ hòn

Được biết đến với tên tiếng Anh là “soapnut” hoặc “soapberry”, là loại quả mọc từ cây bồ hòn (Sapindus mukorossi) có nguồn gốc từ Ấn Độ và một số nước châu Á khác, bao gồm cả Việt Nam. Cây bồ hòn thuộc họ Sapindaceae, với quả tròn nhỏ, vỏ ngoài nâu bóng, khi chín có màu nâu đỏ.

Đặc điểm nổi bật của loại quả này là chứa nhiều saponin, một hợp chất tự nhiên có khả năng tạo bọt và hoạt động như một chất tẩy rửa. Khi quả bồ hòn tiếp xúc với nước, saponin được chiết xuất và tạo ra dung dịch có khả năng làm sạch tuyệt vời, tương tự như xà phòng, nhưng không gây hại cho da và sức khỏe. 

Đây chính là lý do tại sao quả bồ hòn được ưa chuộng để làm các sản phẩm làm sạch tự nhiên như nước rửa chén, nước giặt, và thậm chí là sữa rửa mặt.

2. Phân phối quả bồ hòn

Tại Việt Nam, bạn có thể dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng thực phẩm sạch, các chợ online hoặc trên các trang thương mại điện tử. Vì nhu cầu về các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên ngày càng tăng, nên quả bồ hòn cũng trở nên phổ biến.

Nhiều doanh nghiệp còn khai thác tiềm năng kinh tế từ loại quả này bằng cách sản xuất ra các sản phẩm thân thiện với môi trường từ quả bồ hòn như xà phòng bồ hòn, nước giặt bồ hòn, và cả các mỹ phẩm thiên nhiên.

3. Lợi ích khi sử dụng nước rửa chén từ quả bồ hòn

Hiện nay, thị trường có rất nhiều loại nước rửa chén chứa các hóa chất mạnh như SLS (sodium lauryl sulfate), paraben, và nhiều hợp chất khác có thể gây kích ứng da, dị ứng, thậm chí ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái nếu xả thải ra môi trường.

Đối với những ai có làn da nhạy cảm, dễ kích ứng hay quan tâm đến môi trường, việc tự làm nước rửa chén từ quả bồ hòn là một giải pháp hoàn hảo vì

Tự nhiên và an toàn: Quả bồ hòn không chứa các hóa chất độc hại, không gây kích ứng da, không có bất kỳ tác động tiêu cực nào lên hệ hô hấp hoặc nội tạng khi tiếp xúc lâu dài và không ảnh hưởng đến môi trường.

Đa năng: Ngoài việc sử dụng để làm nước rửa chén, quả bồ hòn còn có thể dùng để thay thế nước giặt, lau nhà, rửa rau củ, và thậm chí là làm dầu gội. Điều này thật tuyệt vời khi nó giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức trong việc mua sắm các sản phẩm gia dụng khác nhau.

Kinh tế: Bồ hòn có giá thành khá rẻ và một lượng nhỏ quả bồ hòn có thể sử dụng trong nhiều lần, giúp tiết kiệm chi phí so với các sản phẩm nước rửa chén thông thường.

Thân thiện với môi trường: Bồ hòn có khả năng phân hủy sinh học hoàn toàn, không để lại chất thải gây hại cho hệ sinh thái. Đây là lựa chọn tuyệt vời để bảo vệ nguồn nước, giảm thiểu lượng rác thải nhựa, hạn chế việc sử dụng các hóa chất công nghiệp,…

An toàn cho sức khỏe con người và động vật: Không giống như các sản phẩm thương mại khác chứa các hóa chất mạnh triclosan, parabens hay phthalates – những thành phần thường gặp trong các sản phẩm công nghiệp và đã được chứng minh có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, quả bồ hòn rất an toàn cho cả con người và động vật.

Điều này làm cho nước rửa chén từ quả bồ hòn trở thành lựa chọn lý tưởng cho những gia đình có trẻ nhỏ, có vật nuôi hay những người có làn da nhạy cảm. Bạn sẽ không phải lo lắng về việc tiếp xúc với các thành phần gây kích ứng da hay gây ra những ảnh hưởng xấu không đáng có kể cả khi sử dụng dài lâu.

Xem thêm: 4 công dụng của quả bồ hòn trong tẩy rửa tự nhiên

II. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ

Để tạo ra nước rửa chén từ quả bồ hòn tại nhà, quy trình không hề phức tạp. Với một vài nguyên liệu dễ tìm và một ít thời gian, bạn sẽ có ngay một dung dịch tẩy rửa tự nhiên, an toàn cho gia đình. Trước khi bắt đầu làm nước rửa chén từ quả bồ hòn, hãy chuẩn bị các nguyên liệu và dụng cụ cần thiết sau đây

1. Nguyên liệu

Quả bồ hòn khô:  150 – 200g hay 10 – 15 quả (có thể mua ở các cửa hàng bán sản phẩm hữu cơ hoặc các trang thương mại điện tử).

Nước sạch: Khoảng 1,5 – 2 lít (lượng nước có thể thay đổi tùy vào lượng bồ hòn và nồng độ bạn mong muốn).

Tinh dầu thiên nhiên: Khoảng 5 – 10 giọt (có thể sử dụng tinh dầu chanh, bưởi, sả hoặc trà xanh để tạo hương thơm dễ chịu và tăng khả năng khử mùi).

Nước cốt chanh hoặc giấm trắng: Giúp tăng tính diệt khuẩn và loại bỏ dầu mỡ hiệu quả hơn.

2. Dụng cụ

Nồi inox hoặc nồi gang: Dùng để nấu nước quả bồ hòn, nên chọn nồi không gỉ để tránh phản ứng với saponin.

Bình thủy tinh hoặc chai nhựa tái sử dụng: Để đựng nước rửa chén thành phẩm.

Rây lọc hoặc vải lọc: Để lọc bỏ bã bồ hòn sau khi nấu.

Thìa gỗ: Dùng để khuấy hỗn hợp khi nấu, tránh sử dụng thìa kim loại có thể gây phản ứng.

III. Hướng dẫn làm nước rửa chén từ quả bồ hòn

1. Cách làm nước rửa chén từ quả bồ hòn

Bước 1: Sơ chế quả bồ hòn

Đầu tiên, bạn cần rửa sạch quả bồ hòn để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất bám trên vỏ. Sau đó, tách phần hạt bên trong (nếu có), chỉ sử dụng phần vỏ. Hạt bồ hòn không chứa saponin, không có khả năng tạo bọt và cũng không có tính tẩy rửa, nên cần loại bỏ trước khi tiến hành.

Bước 2: Nấu nước bồ hòn

Sau khi đã sơ chế xong, bạn cho khoảng 150 – 200g vỏ quả bồ hòn vào nồi cùng với 1 lít nước sạch. Đun hỗn hợp này trên lửa vừa, để nước sôi nhẹ trong khoảng 30 – 45 phút. Quá trình nấu này sẽ giúp chiết xuất tối đa saponin từ vỏ quả bồ hòn ra nước.

Lưu ý: Trong quá trình nấu, bạn có thể thấy nước chuyển sang màu nâu nhạt hoặc nâu đậm, đây là dấu hiệu cho thấy saponin đang được chiết xuất. Khuấy đều để tránh việc vỏ bồ hòn bị dính vào đáy nồi và bị cháy. Nếu thấy nước bốc hơi nhiều, có thể thêm nước để đảm bảo không bị cạn.

Bước 3: Lọc nước bồ hòn

Sau khi nấu xong, bạn để hỗn hợp nguội bớt rồi dùng rây lọc hoặc vải lọc để tách bỏ bã bồ hòn. Phần nước lọc được chính là dung dịch saponin tự nhiên có thể sử dụng ngay. Bạn có thể lưu trữ bã bồ hòn để dùng lần sau bằng cách phơi khô và bảo quản ở nơi thoáng mát vì nó vẫn còn khả năng tẩy rửa nếu nấu lại.

Bước 4: Tạo hương thơm và tăng tính tẩy rửa

Để nước rửa chén có mùi thơm dễ chịu và khả năng khử mùi tốt hơn, bạn có thể thêm vào dung dịch một vài giọt tinh dầu thiên nhiên như chanh, bưởi, sả, hoặc trà xanh. Nếu muốn tăng tính tẩy rửa và khả năng diệt khuẩn, hãy thêm vào nước cốt chanh hoặc giấm trắng (khoảng 1 – 2 muỗng canh).

Tinh dầu thiên nhiên không chỉ mang lại hương thơm mà còn giúp tăng cường hiệu quả tẩy rửa và khử mùi cho bát đĩa, dụng cụ nhà bếp… Giấm hoặc chanh có tính axit nhẹ, giúp đánh tan dầu mỡ và loại bỏ vi khuẩn hiệu quả hơn.

Bước 5: Bảo quản và sử dụng

Sau khi hoàn tất, bạn cho nước rửa chén vào chai hoặc bình thủy tinh đã rửa sạch để sử dụng dần. Nước rửa chén từ quả bồ hòn không có chất bảo quản, nên cần bảo quản ở nơi mát mẻ và tránh ánh nắng trực tiếp.

Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh

Một trong những cách tốt nhất để giữ nước rửa chén từ quả bồ hòn lâu dài là bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Điều này sẽ giúp kéo dài thời gian sử dụng của dung dịch lên đến 3-4 tuần. Bạn có thể chia nước rửa chén ra thành các lọ nhỏ để tiện sử dụng và bảo quản.

Sử dụng chai đựng có nắp kín

Khi bảo quản nước bồ hòn, hãy chắc chắn rằng bạn sử dụng các chai đựng có nắp kín để tránh việc không khí và vi khuẩn tiếp xúc với dung dịch. Điều này sẽ giúp ngăn chặn việc dung dịch bị ôi thiu và bảo quản được lâu hơn.

Đun lại dung dịch nếu cần

Nếu sau một thời gian bảo quản bạn thấy dung dịch có dấu hiệu mùi khó chịu hoặc kết cấu thay đổi, bạn có thể đun lại để đảm bảo dung dịch an toàn và sử dụng được. Chỉ cần đun sôi nhẹ dung dịch và để nguội trước khi sử dụng lại.

Cẩn thận hơn, khi màu sắc và mùi hương của chất có sự thay đổi quá mức, bạn nên đổ bỏ và làm dung dịch mới để đảm bảo hiệu quả.

Kéo dài thời gian sử dụng

Bạn có thể thêm một vài giọt tinh dầu tràm trà để chống khuẩn tự nhiên. Còn không có tinh dầu hay giấm thì nên sử dụng trong thời gian ngắn hơn để đảm bảo hiệu quả.

2. Các mẹo làm nước rửa chén từ quả bồ hòn thêm hiệu quả

Để đảm bảo rằng nước rửa chén từ quả bồ hòn của bạn phát huy hết tác dụng, có một vài mẹo nhỏ giúp bạn tối ưu hóa quá trình:

Mẹo 1: Thêm dấm hoặc baking soda cho khả năng tẩy rửa mạnh hơn

Nếu bạn muốn nâng cao khả năng tẩy rửa, đặc biệt là với các vết dầu mỡ cứng đầu, hãy thêm một ít dấm hoặc baking soda vào dung dịch nước bồ hòn. Dấm có tính acid nhẹ, giúp làm mềm vết bẩn và hỗ trợ quá trình làm sạch. Trong khi đó, baking soda có khả năng làm tan dầu mỡ, mang lại hiệu quả tẩy rửa vượt trội.

Mẹo 2: Sử dụng nước nóng để tăng hiệu quả

Nước rửa chén từ quả bồ hòn sẽ hoạt động tốt hơn khi được sử dụng với nước nóng. Saponin sẽ được giải phóng nhiều hơn, từ đó khả năng tẩy rửa cũng tăng lên. Bạn có thể ngâm chén bát với nước rửa chén bồ hòn pha nước nóng để làm mềm các vết bẩn, sau đó rửa lại như bình thường.

Mẹo 3: Điều chỉnh lượng nước rửa chén theo nhu cầu

Khi sử dụng, bạn có thể điều chỉnh lượng dung dịch tùy theo số lượng chén bát cần rửa và mức độ bẩn. Nếu số lượng chén bát ít hoặc không có vết dầu mỡ quá nặng, bạn chỉ cần một lượng nhỏ nước rửa chén bồ hòn. Tuy nhiên, nếu gặp phải những chiếc đĩa đầy dầu mỡ sau những bữa tiệc, đừng ngại sử dụng nhiều hơn hoặc kết hợp với các phương pháp làm sạch khác như dấm hay baking soda.

Mẹo 4: Tái sử dụng vỏ bồ hòn

Sau khi đun bồ hòn để làm nước rửa chén, bạn có thể tái sử dụng vỏ quả thêm 1-2 lần nữa bằng cách đun lại với nước mới. Chỉ cần đun thêm khoảng 10-15 phút là bạn đã có thêm một mẻ nước rửa chén bồ hòn hoặc nước giặt mới.

Xem thêm: 3 lý do mà bạn không nên dùng nước rửa chén để lau bếp

3. Hướng dẫn sử dụng nước rửa chén từ quả bồ hòn

Lắc đều trước khi sử dụng: Do không chứa hóa chất bảo quản, nước rửa chén từ quả bồ hòn có thể bị tách lớp, nên bạn hãy lắc đều trước khi dùng.

Sử dụng một lượng nhỏ: Chỉ cần một lượng nhỏ dung dịch nước rửa chén bồ hòn là đủ để làm sạch chén bát. Bạn có thể sử dụng thêm nếu muốn tạo thêm bọt.

Để khô tự nhiên: Sau khi rửa, hãy kiểm tra lại và để chén bát khô tự nhiên để đảm bảo không còn dư lượng sản phẩm.

4. So sánh nước rửa chén từ quả bồ hòn và nước rửa chén thương mại

Để hiểu rõ hơn về giá trị của nước rửa chén từ quả bồ hòn, hãy cùng so sánh với các loại nước rửa chén thương mại mà chúng ta thường sử dụng:

Tiêu chí	Nước rửa chén từ quả bồ hòn	Nước rửa chén thương mại
Thành phần	Hoàn toàn tự nhiên, không hóa chất	Chứa nhiều hóa chất tổng hợp, chất bảo quản
Khả năng tẩy rửa	Tốt với vết bẩn nhẹ đến trung bình	Hiệu quả mạnh mẽ với dầu mỡ và vết bẩn cứng đầu
Độ an toàn	An toàn cho da, không gây kích ứng	Có thể gây kích ứng cho da nhạy cảm
Thân thiện với môi trường	Hoàn toàn phân hủy sinh học, không gây ô nhiễm	Có thể chứa các chất không phân hủy, gây ô nhiễm nguồn nước
Chi phí	Tiết kiệm, có thể tái sử dụng nhiều lần	Chi phí cao hơn, phải mua thường xuyên

Nhìn chung, nước rửa chén từ quả bồ hòn có những lợi thế về tính an toàn và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên phải đối mặt với những vết dầu mỡ cứng đầu, có thể cần kết hợp thêm các nguyên liệu tự nhiên khác như baking soda hoặc dùng lượng dung dịch nhiều hơn.

IV. Kết luận

Tự làm nước rửa chén từ quả bồ hòn không chỉ là một cách giúp bạn bảo vệ sức khỏe mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường. Chỉ với 5 bước đơn giản, bạn đã có thể tạo ra một loại nước rửa chén tự nhiên, an toàn, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho những ai mong muốn thay thế các sản phẩm hóa chất bằng những nguyên liệu thiên nhiên, bền vững.

Hãy thử ngay hôm nay và cảm nhận sự khác biệt từ thiên nhiên!

Xem thêm: Cách pha chế và sử dụng nước rửa chén bồ hòn đơn giản tại nhà